Theo thống kê y học, đột tử trong khi tập luyện thể thao (mặc dù hiếm gặp) đã trở thành một hiện tượng gây chấn động trong cộng đồng.
Tỉ lệ xảy ra của hiện tượng này được ước tính từ 1/20,000 đến 1/300,000 người, nhưng khi xảy ra, nó thường để lại nỗi sợ hãi và hoang mang cực độ cho người bệnh. Vụ việc mới đây nhất ở Hà Nội, một người đàn ông tử vong khi đang tập gym tại phòng tập California Fitness & Yoga.
Trao đổi về vấn đề này, tại Hội nghị Khoa học Bệnh viện năm 2024, Tiến sĩ, Bác sĩ Lê Thanh Liêm, Khoa Tim mạch cho biết, thể dục luôn được biết đến như một phương pháp hữu hiệu để tăng cường sức khỏe tim mạch, giúp giảm cân, giảm huyết áp và cải thiện cholesterol.
Tuy nhiên, những bài tập cường độ cao có thể gây ra đột tử ngay cả ở những người trẻ tuổi không có tiền sử bệnh tim.
Cũng theo bác sĩ Lê Thanh Liêm, hiện tượng được gọi là "nghịch lý vận động" đã được nghiên cứu từ lâu. Mặc dù thể thao mang lại nhiều lợi ích, nó cũng tiềm ẩn những rủi ro nghiêm trọng đối với tim mạch.
Nguyên nhân chính của các trường hợp đột tử thường là do những bất thường về cấu trúc tim hoặc các bệnh lý di truyền gây rối loạn nhịp tim. Trong một số trường hợp, nguyên nhân cụ thể vẫn chưa được xác định.
Với người trẻ, nguy cơ này càng đáng lưu ý vì sức khỏe tim mạch của họ có thể chưa được kiểm tra đầy đủ trước khi bắt đầu tập luyện. Các bài tập đột ngột và cường độ cao, đặc biệt đối với những người chưa quen, có thể tạo ra áp lực lớn lên tim, dẫn đến hậu quả nghiêm trọng.
Để giảm thiểu nguy cơ đột tử khi tập luyện, TS.BS. Lê Thanh Liêm khuyến nghị người trẻ nên thực hiện các kiểm tra sức khỏe định kỳ, đặc biệt là về tim mạch. Những ai có tiền sử gia đình mắc bệnh tim hoặc gặp các dấu hiệu bất thường trong khi tập luyện nên tìm đến bác sĩ để được tư vấn chuyên sâu.
Ông nhấn mạnh rằng, việc duy trì cường độ tập luyện phù hợp và lắng nghe cơ thể là phương pháp tốt nhất để bảo vệ sức khỏe. Việc tăng cường độ tập luyện một cách từ từ sẽ giúp cơ thể thích nghi tốt hơn và giảm thiểu rủi ro cho tim mạch.
Thực tế cho thấy, đột tử trong thể thao thường xảy ra ở những môn đòi hỏi cường độ vận động mạnh như bóng rổ hay bóng bầu dục. Theo định nghĩa, đột tử là tình trạng tử vong xảy ra đột ngột trong vòng một giờ sau khi có triệu chứng cấp tính, hoặc không có triệu chứng gì trong vòng 24 giờ trước khi tử vong.
Để phòng ngừa đột tử, người tham gia thể thao cần nắm rõ tình trạng sức khỏe tim mạch của bản thân, đặc biệt là trong trường hợp có tiền sử gia đình có người đột tử do các bệnh lý tim mạch. Những triệu chứng như đau tức ngực, chóng mặt, hay khó thở khi đang tập luyện cần được xem xét nghiêm túc và nên đến bệnh viện để kiểm tra.
Nguyễn Lành